Özellikle son dönemlerde adından sıkça söyletmeye başlamış bir kripto piyasası var karşımızda. Hem yatırım amaçlı kullanılması yönüyle hem de yavaş yavaş da olsa çeşitli alış-veriş eylemlerinde mübadele aracı olarak kullanılmaya başlandı kripto paralar. Hatta öyle ki İsveç ülke parasını tamamen sanal paraya çevirme kararı aldı ve 2022’de bu karar tam anlamıyla uygulanmaya başlayacak.
Kripto Paralar İçerisinde Yükselen Değer: “DeFi Coin Nedir? – DeFi Coinler Mum Yakıyor!“
Kripto paraların henüz istikrarı tam sağlanamamış olsa da ve bu yönüyle oldukça risk unsuru oluştursa da değerleri itibariyle size oldukça iyi paralar da kazandırabiliyorlar. Piyasa en doğru zamanı mutlaka bilmeniz gereken bir piyasa. Kripto para piyasası okunması ve tahmini oldukça zor bir piyasada olsa da piyasanın en değerli 5 parasını iyi bir yatırım aracı olabileceği düşüncesi ile bir liste oluşturarak tanıtmak doğru olabilir. Piyasaya uzak ama yalnızca Bitcoin’den haberdar olan bireyler içinde hem çeşitlilik hem de bir bilgi havuzu oluşturmak için bu içerik güzel bir fırsat.
1-BİTCOİN (BTC)
Şu an da yatırım ve finansal piyasalarla ilgilenmeyen birinin bile mutlaka bildiği, bilmese de duyduğu bir kripto paradır kendisi. Bitcoin şu an da kripto para piyasasının dolar karşılığı en yüksek olan sanal parası ve en geniş işlem hacmine sahip 2. dijital parasıdır. İlk sırada olması çok iyi bir istikrara sahip olduğu anlamına gelmiyor. Yani size bir an da çok iyi paralar kazandırırken, çok yüksek miktar da para kaybetmenize sebep olabilir. Bitcoin’in şu sıralar ki piyasa değeri 600.000 doların üzerinde ve bu onu kendisinden sonraki en değerli kripto paranın 2 katından daha fazla değerli hale getiriyor. Bitcoin’i ayrıca önemli kılan çok önemli gelişmelerde var. Bunlardan bir tanesi Orta Amerika ülkesi El Salvador’un bitcoini resmi para olarak kullanmaya başlayacakları.
Bitcoin’i özel kılan daha teknik özelliklerden bahsetmek gerekirse 2008 yılında temelleri atılmış ve 2009 da halka açık bir ağ olarak kullanıma giren bu sanal para türünün ilk başarılı sanal para örneğidir. Özellikle üçüncül şahısların bilgilerine erişememesi ve üçüncül müdahalelere karşı korumasız olmasıyla beraber merkezi olmayan yani bir kurum veya şahıs tarafından yönetilmeyen bir ağdır. Sanal para olması itibari ile basılamaz ve sınırlı sayıdadır. Piyasada en fazla 21 milyon Bitcoin üretilebilir. Ayrıca Bitcoin işlemleri oldukça şeffaftır ve hiç kimse Bitcoin işlemlerine karışamaz ve işlemlerinden komisyon kesemez. Bitcoin kullanıcıların bir dijital cüzdanı vardır ve bakiye ve işlemler burada gözükür. Ayrıca tüm zamanlarda yapılan bütün işlemleri içeren ve ‘Blockchain’ olarak adlandırılan bir açık defter mevcuttur. Bu açık defter de yer alan hiçbir harf veya sayı değiştirilemez ve değiştirilmesi halinde bu herkes tarafından görülür.
2-ETHEREUM (ETH)
Ethereum şu an piyasanın piyasa değeri açısından en değerli 2. parası ve en geniş işlem hacmine sahip 3. sanal parasıdır. 300.000 doların üzerinde bir piyasa değerine sahip olan Ethereum oldukça yenilikçi bir sisteme de sahiptir ve bir altcoin yani bitcoine alternatif bir kripto para sistemi olarak yaratılmıştır. Aslında bu paranın kuruluş amacı blockchain teknolojini geliştirmek ve daha fazla alanda yaygın kullanımını sağlamaktır. Ethereum blockchain sistemi üzerinden yeni yazılımların oluşturulmasını sağlayan bir sistemdir. Bu para ya ayrıca ‘kripto yakıt’ da denmektedir. Bu adı Ethereum’un kurucusu olan Vitalik Buterin’in bizzat kendisi vermiştir. Sebebi olarak ise eğer Bitcoin altın ve Litecoin gümüş ise Ethereum’un karşılığının ise kripto piyasası için petrol olduğunu ve sistemin ihtiyaç duyduğu enerjiyi Ethereum’un sağlayacağını söylemiştir. Ethereum sisteminde bitcoinden farklı olarak farklı yazılımcılar ile yeni sistemler ve yeni altcoinler üretebilirsiniz.
3-TETHER (USDT)
Kripto para içerisinde Tether şu sıralar piyasanın en değerli 3. Parası konumunda ve en geniş işlem hacmine sahip parası. En geniş işlem hacmine sahip sanal para olması ise Bitcoin için güçlü bir rakip olması ve belki de piyasanın zamanla en değerli parası haline geleceği anlamına gelebilir. Kendisi sembolünden de anlaşılacağı üze ABD dolarının sanal karşılığı olma özelliği taşır. Aynı adlı bir limited şirket tarafından 2015 yılında piyasaya sürülmüştür ve değeri stabildir yani bir ‘stablecoin’dir ve dünyanın ilk sabit coinidir. Şirket kasasında 1 Tether’e karşılık 1 amerikan doları bulundurur ve bu yüzden de diğer iki paranın aksinde bu para ile kripto madenciliği(mining) yapamazsınız.
Bu parayı alımına özendiren en önemli özelliği aslında Amerikan dolarına endekslenmiş olması sebebi ile güvenli bir yatırım amacı olmasıdır. Tether ilk çıktığı zamanlarda fiyatı fazla iniş çıkışlar yaşıyordu oynaklıkları olan ve istikrarı olmayan bir para birimi iken 2019 itibari ile işlem hacminin artışı ve kripto para piyasasının genişlemesi sebebiyle daha istikrarlı bir yapıya kavuşmuştur. Şu an da ise güven ve yatırım aracı olan bir sanal paradır.
4-BİNANCE COİN (BNB)
Şu Sıralar da kripto para piyasanın dolar karşılığı olarak değeri 53.000 doların üstünde olan en değerli 4. Para konumunda olan kripto paradır. İlk 3 sanal para gibi bir yüksek işlem hacmine sahip değildir. Binance Kripto Para Borsası’nın çıkardığı bir kripto paradır. Aslında erc-20 tabanlı bir bitcoindi. Yani Ethereum platformunda yer alan, ethereum üzerinde programlaması yapılan bir sanal para iken daha sonra kendi zincirini kurup BEP2 tabanlı yapıya geçmiştir. Binance Coin ilerde değeri daha da artacak bir sanal para birimi olarak gösteriliyor. Binance, hacim olarak dünyanın en büyük borsasıdır. Bu borsaya bağlı olan Binance Coin’in de değeri ve işlem hacmi borsası değer kazandıkça değer kazanmaktadır. Bu Durumda ileride işlem hacmine iyi katkıda bulanabilir gibi gözüküyor.
5-CARDANO (ADA)
Kripto para piyasanın şu an en değerli 5. Sanal parası olan Cardano, işlem hacmi olarak kendisinden önceki sanal paralarla yarışabilecek bir konumda değil ama ileride değerlenecek paralardan olabilir. Çünkü Cardano, yenilikçi bir sisteme sahip ve size yalnızca kripto para kazandırabilecek bir sistemden daha fazlası. Kendisi kripto para göndermek ve almak için kullanılabilecek ADA Kripto sistemine bağlı bir platform. Bu platform ayrıca dünyadaki bireyler, kuruluşlar ve hükümetler tarafından kullanılan finansal uygulamaları yürütebilecek teknolojik bir platformdur. Ayrıca yakın zaman misyonu olarak da akıllı sözleşmelerin ve dijital ticari anlaşmaların yapılabileceği ayrı bir hesap katmanı da yaratmak istemektedir. Ayrıca bu platformda merkeziyetsizdir ve matematikçiler, mühendisler, iş insanları ve bilim insanlarından oluşan bir topluluğun oluşturdu kripto paradır. Birçok önemli ve ticari değeri olan işlerin bir platformda yapılabilmesi ve bunu güvenli ve saydam hale getirerek yapması bu kripto parayı ileride önemli kılacak gibi gözüküyor.
Bu paralar piyasanın en değerli parası konumunda ama hâlâ değerlerinde zaman zaman istikrarsızlık ve oynaklıklar olan paralar. Bu durumun kripto para piyasası genişledikçe ve daha çok insan bu piyasalarda işlem yaptıkça düzeleceği görülüyor. Çeşitli uygulamalar ve aktivitelerle artık kripto paralar günümüz dünyasına alıştırılmaya çalışılıyor. Tabi ki daha çok yatırım aracı olarak kullanılmakta ve tam anlamıyla kâğıt paranın karşılığı olarak kullanılmaktan çok uzak. Bazı kuruluş ve ülkeler alış-veriş amacıyla kullanımını yaygınlaştırmaya çalışsa da özellikle senyoraj gelirine sahip olan ülkeler bu durumun önüne oldukça geçmektedir.